بررسی تفسیر تربیتی آیات هدایت، تزکیه و رشد در قرآن کریم
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشپژوه دکترای قرآن و علوم تربیتی
چکیده
هرچند واژه تربیت در قرآن کریم به کار نرفته ولی کلمات چون تزکیه، هدایت و رشد دارای معنای نزدیک به آن است و می‌تواند به عنوان یک موضوع و گرایش جدید تفسیر تربیتی در نظر گرفت. تزکیه به معنای رشد دادن است اما نه هر رشدی بلکه آن رشدی که خدای بوده و سعادت دنیایی و اخروی را در پی داشته باشد. رشد و هدایت نیز به معنای راه راست و کمال است که از این جهتبا تربیت به نحوی ارتباط معنای پیدا می‌کند.
منظور از تفسیرتربیتی تفسیری است که تمام شرایط، ابعاد، منابع و مسایلی که در تفسیر درست قرآن و عاری از تفسیر به رأی، به منظور کشف مراد خداوند متعال لازم است، توجه گردد؛ یعنی مفسران قرآن کریم با توجه به شرایط تفسیری و مراعات اصول و قواعد موجود در تفسیر و در نظر گرفتن شرایط نظام آموزشی؛ ازهر آیه و سوره‌ای از قرآن مجید، می‌توانند مبانی، اصول، ابعاد و روشهای تربیتی را استنباط نموده و به دست آورند. چنانکه مفسران و مربیان در ذیل آیات مربوط به هدایت، رشد و تزکیه مسایل تربیتی را برداشت و استخراج نموده‌اند.
آنچه از تفاوت تعلیم و تربیت رسمی و صرفا در حوزه علوم انسانی با موضوعات قرآنی که به مسایل تربیتی پرداخته به دست می‌آید، این است که موضوعات تربیتی قرآنی صرفا جنبه مادی و ظاهری را در نظر ندارد بلکه تمام عرصه زندگی انسان هم در جنبه مادی و هم معنوی و اخروی را مد نظر قرار داده است.
منظور از تفسیرتربیتی تفسیری است که تمام شرایط، ابعاد، منابع و مسایلی که در تفسیر درست قرآن و عاری از تفسیر به رأی، به منظور کشف مراد خداوند متعال لازم است، توجه گردد؛ یعنی مفسران قرآن کریم با توجه به شرایط تفسیری و مراعات اصول و قواعد موجود در تفسیر و در نظر گرفتن شرایط نظام آموزشی؛ ازهر آیه و سوره‌ای از قرآن مجید، می‌توانند مبانی، اصول، ابعاد و روشهای تربیتی را استنباط نموده و به دست آورند. چنانکه مفسران و مربیان در ذیل آیات مربوط به هدایت، رشد و تزکیه مسایل تربیتی را برداشت و استخراج نموده‌اند.
آنچه از تفاوت تعلیم و تربیت رسمی و صرفا در حوزه علوم انسانی با موضوعات قرآنی که به مسایل تربیتی پرداخته به دست می‌آید، این است که موضوعات تربیتی قرآنی صرفا جنبه مادی و ظاهری را در نظر ندارد بلکه تمام عرصه زندگی انسان هم در جنبه مادی و هم معنوی و اخروی را مد نظر قرار داده است.
کلیدواژه‌ها
)