برنامه‌ریزی آموزشی در سازمان‌های آموزشی از منظر اسلام
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری فقه تربیتی، جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
برنامه‌ریزی آموزشی عبارت است از فرآیند تشخیص وضعیت موجود و مطلوب، تعیین اهداف نظام آموزشی، سیاستگذاری، تعیین شاخصها و رویه ها، تخصیص منابع و امکانات، نیروها، بودجه و روش تحقق آن اهداف، برنامه‌ریزی آموزشی نامیده می شود. از جمله مزایای برنامه‌ریزی افزایش احتمال تحقق اهداف سازمان، ایجاد فرصتِ اجرای منظم تصمیم‌ها، صرفه اقتصادی و از جمله چالشهای آن هزینه بر بودن و نیز حوادث غیرپیشبینی شده میباشد. در اسلام نیز برنامه‌ریزی آموزشی و یا آموزش و پرورش بر اساس مکتب و نیازهای مسلمانان و جامعه اسلامی تنظیم گردیده است و پیشرفت علم و دانش در جامعه اسلامی که حتی پیشرفت خود دین مبین اسلام مرهون پیشرفتهای آموزش و پرورش و برنامه‌ریزی سنجیده و دقیق بوده است؛ زیرا که یکی از مهمترین اهداف مهم رسالت پیامبر اسلامj آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت) میباشد.
دین مبین اسلام علاوه بر تاکید بر اهمیت و ضرورت آموزش و به تبع آن برنامهریزیهای ناظر بر آن، در فرایند برنامه‌ریزی آموزشی نیز نظر دارد. از جمله در هدف گذاری که قدم اول برنامه‌ریزی است دین اسلام علاوه بر دیدن اهداف مادی و دنیوی، بر اهداف الهی و معنوی و اخروی در برنامه آموزشی تاکید دارد.
همچنین در آموزههای اصیل اسلامی مبانی، اصول و روشهای آموزش و تربیت بیان شده است که از گام مهای مهم برنامه‌ریزی آموزشی است. از جمله اصول و مبانی میتوان به اصل خدامحوری یا اخلاص، تقدم اصلاح خود بر اصلاح دیگران، اعتماد به نفس و آیت بودن و نشانه شدن از طریق تعلیم و تربیت اشاره کرد.
دین مبین اسلام علاوه بر تاکید بر اهمیت و ضرورت آموزش و به تبع آن برنامهریزیهای ناظر بر آن، در فرایند برنامه‌ریزی آموزشی نیز نظر دارد. از جمله در هدف گذاری که قدم اول برنامه‌ریزی است دین اسلام علاوه بر دیدن اهداف مادی و دنیوی، بر اهداف الهی و معنوی و اخروی در برنامه آموزشی تاکید دارد.
همچنین در آموزههای اصیل اسلامی مبانی، اصول و روشهای آموزش و تربیت بیان شده است که از گام مهای مهم برنامه‌ریزی آموزشی است. از جمله اصول و مبانی میتوان به اصل خدامحوری یا اخلاص، تقدم اصلاح خود بر اصلاح دیگران، اعتماد به نفس و آیت بودن و نشانه شدن از طریق تعلیم و تربیت اشاره کرد.
کلیدواژه‌ها
)